- کاشان . خیابان امیرکبیر. ساختمان امیرکبیر. طبقه منفی ۲ ، واحد ۱۴
- ۰۳۱-۵۵۳۵۳۱۲۱
منظور از دامپینگ، فروش کالا با قیمتی کمتر از قیمت استاندارد است به طوری که صرفه اقتصادی نداشته باشد. در تجارت بین الملل، دامپینگ به بازار شکنی یا قیمت شکنی معروف است. این اصطلاح کاربرد بسیاری در بازرگانی دارد. معادل فارسی آن «رقابت مکارانه» یا «رقابت مخرب» است. هدف از دامپینگ، خارج کردن رقبا از میدان رقابت و در اختیار گرفتن بازار است. بازارشکنی در واقع نوعی تبعیض قیمت به حساب می‌آید که برای به دست آوردن سود بسیار در بلند مدت انجام می‌شود. در ادامه مقاله درباره آن توضیح می‌دهیم، با ما همراه باشید.
دامپینگ یا قیمت شکنی در اقتصاد
اخیرا برخی از کشورها به یکی از سیاست‌هایی که تاثیر مخربی به دنبال دارد، به نام دامپینگ روی آورده‌اند که به کشور وارد کننده محصول، آسیب‌های بسیاری وارد می‌شود. اگرچه ممکن است در زمان کوتاهی این کار برای مصرف کنندگان مفید و باعث خوشنودی آن‌ها باشد، اما کارشکنی به روشی غیر مستقیم، بر بازار داخلی کشور تاثیر بسیاری می‌گذارد و باعث می‌شود به تولید کنندگان داخلی ضرر بسیاری وارد شود. این مسئله درسال‌های اخیر بسیار رواج پیدا کرده است.
دامپینگ زمانی روی می‌دهد که کشوری قیمت صادرات یک کالا را به دلیل وجود سیاست‌هایی، کمتر از ارزش واقعی آن یا حتی کمتر از قیمت تمام شده آن محصول قرار می‌دهد تا سهم ناعادلانه‌ای از بازار فروش را به دست آورد و بتواند هنگامی که درخواست محصول در کشور مقصد افزایش پیدا کرد، از آن سود بیشتری ببرد.
کارشکنی را می‌توان این چنین تعریف کرد: فروش کالا در خارج از یک کشور به قیمتی پایین‌تر از قیمت بازار داخلی.
دامپینگ درانواع مختلفی انجام می‌شود که هر کدام ویژگی خاص خود را دارند. این تقسیم بندی به شرح زیر است:
دامپینگ یا بازار شکنی مستمر به معنی این است که برخی از تولید کننده‌های داخلی بیشترین سود بازار را نصیب خود کنند. این نوع بازار شکنی در بلند مدت اتفاق می‌افتد و اثرات آن نیز بلند مدت است.
نوعی کارشکنی کوتاه مدت محسوب می‌شود، کالاها و اجناس را با قیمتی کمتر در بازارهای خارجی به فروش می‌رسانند که از قیمت‌های داخلی کشوری که اقدام به فروش در آن می‌نمایند، بسیار کمتر است و فروشندگان یا در واقع همان بازار شکنان حاضر به تحمل زیان‌های این کار هستند تا بتوانند در بلند مدت سودهای بسیاری به دست آورند و در بازار به فروشنده انحصارگر تبدیل گردند.
نمونه‌ای که برای این نوع دامپینگ می‌توان مثال زد، ازتولید کننده‌ها وبازرگانان کشور چین که با عرضه محصولات خود در بازار کشورهای دیگر به قیمت‌های پایین توانستند بیشتر بازارهای کشورهای دیگر را به دست آورند، اگرچه ابتدا و در کوتاه مدت متحمل زیان و ضررهایی شدند اما آن‌ها صرفه‌های بلند مدت را ترجیح دادند.
بازارشکنی یا دامپینگ تصادفی، زمانی انجام می‌گیرد که یک کالا را به طور اتفاقی در بازار کشورهای دیگر و با قیمتی کمتر از بازارهای آن کشور به فروش برسانند و هدف از این کار این است که میزان تولیدات اضافه را به فروش برسانند و از انباشته شدن تولیدات خود در انبارها جلوگیری کنند. پس از این کار بقیه تولیدات را با قیمت‌های بالا به فروش می‌رسانند. این نوع معمولا با تغییرات فصل نیز روی می‌دهد.
* کشور فروشنده، کالاهای خود را با قیمتی بسیار پایین عرضه می‌نماید و با این کار رقبای خود را کنار می‌زند. البته زمانی این کار به نفع شرکت‌ها است که کشور بر صادرات خود یارانه‌های حمایتی وضع کرده باشد .
* کشوری که اقدام به بازارشکنی می‌کند بازارهای بلند مدت را متعلق به خود می‌نماید .
* در بعضی کشورها دامپینگ را با هدف افزایش اشتغالودر آمدزایی انجام می‌دهند .
یکی از مزایای دامپینگ برای مصرف کنندگان و خریداران کالاها است. به طوری که می‌توانند با قیمت بسیار پایین‌تر از قیمت‌های داخلی خرید کنند. این کار حتی باعث می‌شود که اگر مصرف کننده کالاهای ارزان را به جای کالاهای تولید شده استفاده کند، کالاهای تولید شده هم با قیمت ارزان‌تر وارد بازار شوند .
از معایب بازار شکنی این است که باعث تخریب اقتصاد کشورها می‌‌گردد و رقیب‌های تجاری در زمینه کالاهای مرغوب از بازار بیرون می‌روند و بازار در انحصار کالاهای بی‌کیفیت باقی می‌ماند؛ مانند کالاهای تولید کنندگان چینی.
همچنین این مسئله باعث به وجود آمدن بحران بیکاری در کشورها می‌شود، زیرا تولید کننده‌های داخلی این کشورها تولیدات خود را متوقف می‌نمایند.
معیارهای تشخیص بازار شکنی مقایسه قیمت کالاهای وارداتی با کالاهای تولید داخل است. زمانی دامپینگ اتفاق می‌افتد که کالاهای وارداتی در بازار کشور با قیمتی به فروش برسد که این قیمت کمتر از هزینه‌های تولید کالاهای مشابه آن‌ها در خود کشور باشد.
کشور وارد کننده می‌تواند با اعمال سیاست‌هایی مانند حمایت از تولید کنندگان داخلی و وضع تعرفه بر کالاهای وارداتی، مانع این بازار شکنی شود.
دامپینگ یا بازار شکنی که مفهومی اقتصادی است و در اکثر کشورها اتفاق می‌افتد به خصوص در بازار کشورهایی که محصولات شباهت بسیاری داشته باشند، تولیدکنندگان و بازرگانان اقدام به این کار می‌نمایند تا رقیبان خود را از بازار رقابت خارج نمایند. نمونه‌ای از این اقدام اولین بار در قرن بیستم، توسط تولید کنندگان انگلستان برای رقابت با تولیدات آمریکایی انجام گرفت .
در طول دهه‌های هزار و سیصد و نود، تولید کنندگان و بازرگانان ژاپنی اقدام به بازار شکنی کردند، آن‌ها این کار را در بازارهای لوازم الکتریکی آمریکا مانند انواع تلویزیون‌ها و همچنین بازار فولاد آمریکا انجام دادند.
زیرا ژاپنی‌ها در زمینه تولید انواع تلویزیون‌ها خط تولید بسیاری داشتند و آمریکایی‌ها نیز در این زمینه رقیب آن‌ها بشمار می‌آمدند، ژاپنی‌ها اقدام به فروش محصولات خود در بازارهای آمریکا با قیمتی کمتر از قیمت‌های مطرح شده در بازارهای آمریکا نمودند و طولی نکشید که توانستند بازار تلویزیون را به دست بگیرند و به سود کلانی دست یابند.
همچنین در زمینه تولید فولاد، آمریکا و ژاپن تولیدکنندگان زیادی داشتند و تولیدکنندگان و بازرگانان ژاپنی به دلیل به دست آوردن این بازار و خارج کردن تولیدکنندگان و رقبای آمریکایی از دایره رقابت، اقدام به بازارشکنی یا فروش پایین نمودند و پس از مدتی به اهداف بلند مدت خود یعنی سودآوری بالا دست پیدا کردند. علاوه بر بازارهای آمریکا، ژاپنی‌ها اقدام به عمل بازارشکنی در بازار خودرو و فولاد اروپا نمودند و در این زمینه نیز موفق شدند .
نمونه‌ای دیگر از دامپینگ می‌توان اشاره کرد به کشورهای اروپایی که در زمینه فروش مازاد محصولات کشاورزی فعالیت داشته‌اند. این کشورها به دلیل این که بتوانند باقی مانده محصولات کشاورزی خود در انبارها را به فروش برسانند، محصولات را با قیمتی کمتر از قیمت عادی آن به بازار وارد نمودند.
نمونه دامپینگ در بازار خودروی ایران است که تولید کنندگان شرکت‌های مختلف برای انحصارگر شدن در زمینه فروش، اقدام به بازار شکنی یا فروش محصولات خود با قیمتی ارزان‌تر از نمونه‌های آن در شرکت‌های دیگر نمودند، از جمله شرکت‌های تولید خودرو در ایران می‌توان به ایران خودرو،سایپا،مدیران خودرووکرمان موتور اشاره کرد.
یکی دیگر از نمونه‌های بازار شکنی، بازار گوشی آمریکاوچین است که در سال‌های اخیر به شدت ترویج داشته است. همچنین کشور چین در زمینه‌های مختلفی اقدام به دامپینگ در ایران نموده است و با این کار باعث بیکار شدن بسیاری از تولیدکنندگان محصولات داخلی ایران و تحمیل ضررهای بسیاری به اقتصاد ایران شده است.
سازمان تجارت جهانی، بازار شکنی را به دلیل این که منجر به آسیب جدی به صنعت داخلی کشور وارد کننده می‌شود، ممنوع کرده است.
از دامپینگ به عنوان وسیله‌ای برای استعمار اقتصادی کشورهای در حال توسعه توسط کشورهای قدرتمند و صنعتی استفاده می‌شود تا بازار داخلی آن‌ها را تحت سلطه خود قرار دهند.
بسیاری از کشورهایی که اقتصادشان تحت این عمل دچار ضرر و مشکلات مالی شده است به فکر روش‌ها و ترفندهایی برای حذف این نوع بازار شکنی افتادند.
همچنین یکی از این کشورها، آمریکا بود که برای جلوگیری از پای درآمدن اقتصاد فولاد خود در برابرفولاد ژاپن وکره،اقدام به حمایت از تولید کنندگان داخلی خود از طریق پرداخت یارانه‌های حمایتی و نیز اعمال معافیت‌های مالیاتی بر آن‌ها کرد و در مقابل، بر فولاد وارداتی از ژاپن و کره تعرفه‌های بالایی وضع نمود تا با این کار قیمت محصولات وارداتی بیشتر از محصولاتی داخلی خود آمریکا شود، در نتیجه بازار فروش فولاد آمریکا رونق بسیاری پیدا نمود .
نمونه دیگر برای جلوگیری از این نوع بازار شکنی، کشور ایران است که برای افزایش فروش تولیدات داخلی نسبت به محصولات مشابه چینی، اقدام به حمایت از تولید کننگان داخلی و رواج دادن خط تولید از طریق پرداخت یارانه‌های حمایتی به تولیدکنندگان داخلی و وضع تعرفه بر واردات چینی، اقدام کرد.
سیاست دیگر برای جلوگیری از هرگونه آسیب از جانب دامپینگ این است که کشور باید از روش موافقت نامه‌های تجاری اقدام کند. در صورتی که هر دو طرف به توافق برسند، می‌توانند به صورت صحیح رقابت کنند و از بازارشکنی جلوگیری کنند.
سازمان تجارت جهانی اعلام کرده است که استفاده آمریکا از ابزار وضع تعرفه ضد دامپینگ علیه دیگر کشورهای جهان، خلاف قواعد این سازمان است. زیرا کشوری که قصد دارد از ابزار تعرفه ضد دامپینگ علیه واردات یک محصول استفاده کند، باید بتواند مستندات لازم را برای اثبات کاهش قیمت غیرمنطقی آن محصول را جمع‌آوری و ارائه نماید. در طول سال‌های اخیر آمریکا برای موارد متعددی از این ابزار استفاده کرده است که بیشتر شامل محصولات کشور چین بوده است.
امیدواریم که کاملا با موضوع دامپینگ آشنا شده باشید و اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار داده باشیم. برای اطلاع از آخرین قوانین مربوط به واردات و صادرات با متخصصان ما در دیبا ترمه پرنیان تماس بگیرید.
